Vajinal mantarlar, kadınlarda oldukça sık görülmektedir. Vulva adı verilen dokularda tahriş, akıntı ve yoğun kaşıntı ile belirti veren sağlık sorunlarıdır. Toplumdaki kadınların %75’i hayatlarında en az 1 kere vajinal mantara maruz kalmaktadır.
Vajinal mantar enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşmaz. Ancak düzenli cinsel aktivite vajinal mantar enfeksiyonu için risk faktörüdür.
Vajinal Mantara Sebep Olan Faktör Nedir?
Vajinal mantar enfeksiyonuna kandida adı verilen ve vajinal bölgede doğal olarak bulunan mikroorganizmanın sayısındaki dengesizlik ile ortaya çıkar.
Kadın vücudunda, bu yararlı bakterilerin sayısını azaltan ya da etkili bir şekilde çalışmasına engel teşkil eden bir dengesizlik söz konusu ise kandida sayısı artar ve enfeksiyon ortaya çıkabilir. Bilinçsiz ya da çok fazla antibiyotik kullanımı vajinada doğal olarak bulunan Lactobacillus isimli yararlı bakterinin azalmasına yol açar. Bu durumda mantar enfeksiyonu riski artar.
Vajinal mantara yol açan diğer faktörler ise:
- Hamilelik
- Şeker hastalığı
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Şekerli ve sağlıksız yiyeceklerin aşırı tüketimi
- Hormonal sağlık sorunları
- Doğum kontrol hapı kullanımı ya da östrojen seviyesini yükselten hormon tedavileri
- Stres
- Sigara ve alkol
- Düzensiz uyku ve kötü alışkanlıklar
Vajinal Mantar Nasıl Belirti Verir?
Vajinal mantar enfeksiyonları, hastadan hastaya göre farklı belirti verir. Genel olarak görülen belirtiler:
- Vajina bölgesinde yoğun kaşıntı
- Vulva adı verilen vajinanın çevresinde bulunan dokuda kaşıntı
- Vajina çevresinde şişlik, ağrı, kızarıklık, döküntü
- Beyazımsı-gri ve topak şeklinde peynir görüntüsünde vajinal akıntı görülebilir. Bazı kadınlar bu akıntının süzme peynire benzediğini söyler. Bazen sulu bir akıntı da görülebilir.
- İdrar yaparken veya ilişki sırasında yanma
- İlişki sırasında ağrı
- Bazen belirtiler tedavi olmadan da belli bir süre sonra geçer. Bu süre belirti ve bulguların ciddiyeti ile doğrudan ilişkilidir.
Vajinal Mantar Teşhisi Nasıl Koyulur?
Vajinal mantar enfeksiyonlarının tanısını koymak oldukça kolaydır. Doktorun öncelikle hastanın tıbbi geçmişini sorgulaması doğru teşhis için önem teşkil eder. Ardından vajinal mantar öyküsü sorgulanır.
Ardından rahim ağzı, vajinal duvar ve dış genital bölgelerin analizini içeren jinekolojik muayene yapılır. Muayenede yapılan gözlemlere bağlı olarak teşhis konur. bir sonraki adımda vajinadan bazı hücreler alınır ve kesin teşhis için laboratuvar ortamına gönderilir. Özellikle örnek alınması tekrarlayan mantar hikayelerinde önemlidir.
Vajinal Mantar Tedavisi Nasıl Yapılır?
Her mantar enfeksiyonun tedavisi hastaya özel planlanmalıdır. Bundan dolayı da doktor belirtilerin şiddetine göre hasta için en uygun tedaviyi planlamaktadır. Daha basit mantar enfeksiyonları için genel olarak krem, merhem, tablet ya da fitil reçetesi yazar. Basit mantar enfeksiyonu olan kadınlarda tedaviden sonra doktor talimatlarına uyulmaması durumunda mantar tekrarlayabilir. Ciddi ya da komplike maya enfeksiyonları için uygulanan tedaviler ise:
- Mantar hastalığına göre belirli süre için günlük krem, merhem, tablet veya vajinal fitil tedavisi
- Ağızdan iki ya da üç doz ilaç tedavisi
Tekrarlayan enfeksiyon varlığında cinsel partnerdeki mantar riski de analiz edilmeli, gerekirse çift tedavisi uygulanmalıdır. Ozon fitoterapi gibi immun (bağışıklık ) sitemi destekleyen tedavilerde eklenmelidir. Hastanın gebe, HIV, şeker hastası ya da zayıf bağışıklık sistemine sahip olması durumunda farklı bir tedavi uygulanmaktadır.
