Tüp bebek tedavisine başvurmak için 35 yaşın altındaki kadınlar için; bir sene boyunca düzenli olarak korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamamak yeterli bir kriterdir. Bununla beraber ek farklı hastalıklar söz konusu ise (polikistik over sendromu, çikolata kisti, tüplerde tıkanıklık vs.) bu süreyi beklemeden bir uzmana başvurmak en sağlıklısı olacaktır.

Yaşı 35 ve üzerinde olan kişiler ise 6 ay boyunca çocuk sahibi olmak için deneme yapmalıdır. Bu süre sonunda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalıdır.

Tüp bebek tedavisinin uygulama sayısı, çifte ve gebelik şansına göre değişmektedir. Belli bir üst sınır yoktur. En doğru bilgilendirme, tüp bebek uzmanı tarafından çiftin durumuna göre yapılacaktır.

Tüp bebek tedavisinin uygulanması için kesin bir yaş vermek doğru olmaz. Her kişinin sağlık durumu benzersizdir. Ancak genel olarak 45 yaşından sonra tüp bebek için gebelik şansı oldukça düşmektedir.

Tüp bebek tedavisinde başarı şansı her çifte göre değişmektedir. Çiftin sağlık durumu ve embriyo kalitesi gibi detaylar başarı şansını belirlemektedir. Genel olarak 35 yaş altı kadınlarda tüp bebek tedavisinde başarı şansı daha yüksekken, 45 yaş üzeri kadınlarda bu oran ciddi şekilde düşer.

Tüp bebek tedavisi en genel anlamıyla, kadın ve erkeğe ait üreme hücrelerinin vücut dışında, laboratuvar ortamında döllenme işlemidir. 5 aşamadan oluşan bir tedavi süreci uygulanır.

Bu prosedürler standart olsa da tedavi planlaması çiftin kısırlık durumuna uygun olarak özelleştirilir. Aşamalar aynı olsa da kullanılan ilaçlar, uygulamalar ya da işlemler birbirinden farklı olabilir.

1. Aşama: İlk muayene ve çift değerlendirmesi
2. Aşama: Yumurtalıkları uyarma ve yumurta oluşturma
3. Aşama: Yumurta toplama
4. Aşama: Tüp bebek (IVF) ya da microenjeksiyon (ICSI) uygulaması
5. Aşama: Embriyo transferi

Mikroskop altında uygulanan testis biyopsisi (Mikrotese)

Genetik sorunlar söz konusu olduğunda çiftlerin embriyolarının incelenmesi ve içlerinden sağlıklı olanlarının seçilmesi yöntemi PGD (Preimplantation Genetic Diagnosis)

Lazer aracılığı ile embriyo çeperinin inceltilmesi yöntemi (Assisted Hatching)

Embriyoların, spermlerin ve yumurtaların daha sonra kullanılmak üzere dondurulması (Frozen)

Embriyonun gelişimini kamera altında takip etmek ve gelişimi sağlıklı olanları seçmek için uygulanan yöntemler (Embriyoscope)

Tüp bebek tedavisi, doğal yollarla gebelik sağlayamayan çiftler için uygulanan ve başarı şansı en yüksek yardımcı üreme yöntemidir. Bu tedavi kapsamında çiftin gebeliğe engel teşkil eden sorunları tespit edilir ve ardından buna uygun bir tedavi planlanır.

Anne adayının yumurtalıkları hormon iğneleri ile uyarılır. Ardından oluşan yumurtalar toplanır. Bu yumurtalar içinde en kaliteli olanları seçilir ve baba adayından alınan spermler ile birleştirilir. Oluşan embriyolar anne adayının rahmine transfer edilir. Tüp bebek tedavisi, birçok çiftin umutla başladığı bir tedavi yöntemidir.

Bu yüzden işlem öncesi doğru teşhis ile doğru tedavi yönteminin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu sayede hekim çift için başarı oranlarını dürüst bir şekilde ifade edecek ve beklentileri gerçekçi tutacaktır. Tüm bebek tedavisinde başarı şansı her çift için farklıdır. Genel olarak %60 ‘a varan bir başarı oranı söz konusudur.

Tamamen sağlıklı bir çift için bir ayda gebe kalma şansı %15 ve 20 arasında değişmektedir. Bir sene içinde gebe kalma şansı tüp bebek tedavisi ile aynıdır.

Tüp bebek tedavisinde başarı şansı, yardımcı üreme teknikleri arasında en yükseğidir. Ancak başarı oranları birçok farklı faktörle belirlenir. Özellikle anne adayının yaşı, çiftin gebe kalmasına engel teşkil eden sağlık sorunları, üreme hücrelerinin kalitesi ya da çiftin tedaviye gösterdiği uyum gibi birçok farklı etken başarı şansını belirler.

35 yaşını geçkin kadınlarda başarı şansı, yumurtalık rezervleri azaldığı için düşmektedir. Baba adayı için net bir yaş söylenemese de baba adayının sperm kalitesi de yaş ilerledikçe düşer. Bu sebep yaş hem erkek hem de kadın için önemli bir etkendir. Bir diğer önemli husus ise tüp bebek merkezinin başarısıdır.

Doktorun bu konudaki deneyimi, çift ile iletişimi, koyduğu teşhis ve belirlediği tedavi yöntemi de başarı şansını belirleyen en önemli konular arasında yer alır. Başarı oranını arttıran etkenler:

-Anne adayının yumurtalık rezervlerinin yüksek olması başarı şansını arttırmaktadır.

-Anne yaşının 37 ‘in altında olması başarı şansını arttırmaktadır.

-Tedaviden önce mümkünse sigara ve alkol alışkanlıklarının tamamen bırakılması ve mümkün olduğunca düzenli beslenmek gerekmektedir.

-Fazla kilolu olan anne adaylarının tedaviden önce bir uzmana başvurarak sağlıklı kiloya ulaşması başarı şansını artırır.

Tüp bebek tedavisinde anne ve baba adayları kullanılan tedavi yöntemleri dolayısıyla endişe duyabilir. Özellikle tedavide kullanılan ilaçların kansere sebep olup olmaması, bebekte ortaya çıkabilecek genetik sorunlar ya da uzun vadede anne ve baba adayında görülebilecek komplikasyonlar açısından korku duyulabilmektedir.

Ancak tüp bebek tedavisi oldukça güvenli bir tedavi olup uzun vadede herhangi bir risk teşkil etmez. Tüp bebek tedavisindeki en büyük risk, tedavinin başarısız olmasıdır. Bu durumda özellikle anne adayı duygusal olarak zorluk yaşayabilir.

Ancak doğacak bebekte ya da anne/baba adayında sağlık sorunları tüp bebek tedavisi kaynaklı meydana gelmemektedir. Bundan dolayı da tüp bebek tedavisinin getirdiği ek bir hastalık riski de söz konusu değildir.

Tüp bebek tedavisi, diğer tüm tıbbi tedaviler gibi kısa süreli yan etkilere sebep olabilir. Bu yan etkiler:

-İlaçların enjekte edildiği bölgelerde morarma, şişlik ve ağrı söz konusu olabilir.

-Yumurtaların aşırı uyarılması neticesinde bazı anne adaylarında kilo artışı, mide bulantısı, kusma ve şişkinlik oluşabilir. Bu yan etkiler kısa sürede geçmektedir.

-Yumurtanın çok fazla büyümesi sebebi ile OHSS riski olabilir. Genellikle kilo, bel ölçümü takibi ve bazı durumlarda kan tahlili takibi yapılmaktadır. Hafif, orta, ağır OHSS semptomları görülebilir.

-Yumurta toplama işlemi sırasında kanama söz konusu olabilir. Bu kanama kontrol altında tutulabilecek seviyededir.

-Yumurta toplama sonrasında enfeksiyon riski bulunmaktadır. Ancak tüp bebek merkezinin bu konudaki titizliği ile enfeksiyon riski minimuma indirilir.

-Embriyo transfer işlemi sırasında biraz ağrı ya da kanama olabilir. Tedavi gerektirmeyen bir durumdur. Ağrı kendiliğinden geçmektedir.

-Tedavi sırasında uygulanan medikal ilaçlar sebebiyle anne adayında duygu durum değişiklikleri görülebilir.

Oluşabilecek tüm yan etkiler, riskler ve tedavide başarı oranı hakkında doktor tarafından gerekli tüm bilgiler çifte verilir.